De klimaatverandering is een reële dreiging. Tegen het einde van de eeuw zal de aarde aan het huidige tempo drie à vier graden opwarmen. Dat betekent concreet zwaardere hittegolven en hevigere regenval. Op termijn zullen stedelijke gebieden te kampen krijgen met structurele schade door de extremere weersomstandigheden. Met het Nature Smart Cities across the 2 Seas project (NSCiti2S) wil de Europese Unie de steden en haar inwoners wapenen tegen deze dreigingen.
Door sterker in te zetten op groene infrastructuur moet de stad in de toekomst leefbaar blijven. Deze infrastructuur moet bijvoorbeeld de concentratie van hitte in de binnensteden wegwerken en overstromingen door meer neerslag voorkomen. In Sint-Michiels loopt aan Ter Beke – langs de Kerkebeek – een pilootproject. De stad test er samen met enkele academische partners zoals de Universiteit Gent een businessplan uit, dat het in de toekomst voor lokale besturen makkelijker moet maken groene infrastructuur aan te leggen.
De Kerkebeek is momenteel een grotendeels ondergrondse stroom die van Zedelgem tot aan het centrum van Brugge loopt. “Onze ambitie is die zoveel mogelijk open te leggen”, zegt Jonas Lagrou, projectleider van het pilootproject. “De Kerkebeek is een overstromingsgevoelige stroom. Door die open te leggen creëren we meer buffers tegen hitte en overstromingen. We hadden dus al langer het plan die onder handen te nemen en daarmee de waterkwaliteit, de klimaatadaptatie en de hele groene beleving voor de buurtbewoners te verbeteren.”
Een klimaatrobuuste stad
Vanuit de buurt klinken enkele kritische stemmen. Zo vreest bewoner Jan de Meyer dat de stad moeite zal hebben de open beek te onderhouden. “Toen ze dichtging in de jaren ‘70 was dat wegens een rattenplaag. Ik zie niet in waarom die ratten nu weg zouden blijven nu de beek weer open komt te liggen. We waren als bewoners geen vragende partij, ook omdat de buurt al zeer groen is.”
“We willen zowel de waterkwaliteit als de klimaatadaptatie als de groene beleving voor de buurtbewoners verbeteren”
Jonas Lagrou – projectleider Stad Brugge
“Het is de ambitie van de stad Brugge om meer in te zetten op ontharding, vergroening en waterbeheer. We willen daarmee van Brugge vooral een klimaatrobuuste stad maken. Het pilootproject aan de Kerkebeek zal vooral dienen om te illustreren wat we allemaal nog willen doen. Het Europese geld biedt ons de kans breder te denken”, aldus Jonas Lagrou.
In de Provincie Antwerpen loopt een gelijkaardig project in de beekvalleien van de Zuidrand. Onder andere in Kontich en Hove worden verharde paden vervangen of weggehaald, om te anticiperen op de toekomstige wateroverlast. Daarnaast onderzoekt de Universiteit van Antwerpen de luchtkwaliteit en de hitte in de dichtbevolkte omgeving, om zo hitte-eilanden en vervuilende locaties in beeld te brengen.
Brugge ontvangt ongeveer 400.000 euro van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, als onderdeel van de totale 3.8 miljoen euro die Europa in NSCiti2S investeert. De eerste werken aan de Kerkebeek starten dit najaar.