Gestaag ontdekken dat je leven al sinds je geboorte gefilmd en uitgezonden wordt door meer dan 5.000 camera’s voor een miljoenenpubliek. Dat is het vindingrijke en surrealistische plot van The Truman Show uit 1998 van regisseur Peter Weir. Al is dat plot niet zo uit de lucht gegrepen als het doet vermoeden. Een privéleven al dan niet ongevraagd te grabbel gooien is helaas brandend actueel.
Gekkenbekkentrekker Jim Carrey speelt in The Truman show verzekeringsagent Truman Burbank, een opvallend serieuze en kaakvriendelijke hoofdrol. Hij leeft in het iets te idyllische en hagelwitte Seahaven, samen met zijn vrouw Meryl Burbank – gespeeld door Laura Linney – en omringd door ongemakkelijk joviale buren. Het perfecte gezapige leven, ware het niet dat zijn dagelijkse bezigheden voortdurend gefilmd worden door 5.000 kleine camera’s en dat het hele dorp niet bestaat. In werkelijkheid ligt het onder een grote koepel, en is alles er artificieel, van de zee tot aan de niet zo subtiele product placement. Behalve Truman, die weet van niets.
De film is niets meer dan de ontdekkingstocht van Truman door zijn artificiële wereld. Het eerste halfuur maakt het publiek op een voyeuristische manier kennis met de hoofdrolspeler. Halverwege slaat de sfeer echter om, en verloopt de zoektocht naar een uitgang dramatischer en hectischer. Zijn oogkleppen vallen af en zijn verlangen naar de buitenwereld neemt bezit van zijn gedrag.
- Regie: Peter Weir
- Land: Verenigde Staten
- Jaartal: 1998
- Te bekijken via: Google Play, Youtube
The Truman Show is in vele opzichten een enorme brok kritiek avant-la lettre op shows zoals Keeping up with the Kardashians of Big Brother. Door het concept te parodiëren en helemaal in het belachelijke te trekken, wil Peter Weir het publiek met de neus op de feiten drukken over het surrealistische van zulke tv-series. Ook valt er een boompje op te zetten over de dictatoriale rol van bedrijven, die voor winst steeds onmenselijker te werk willen gaan om, o ironie, zo echt mogelijke mensen te tonen.
Het mag dan wel futuristisch geweest zijn in 1998, op dit moment is onvrijwillig een privéleven afstaan niet meer zo vreemd. Big Tech slokt data op alsof het PacMan speelt, en weet meer over zijn gebruikers dan de gebruikers zelf. Dat klinkt bekend in de oren na het zien van The Truman Show. Een onbekende gevangenis, zoals die van Truman, bestaat vandaag ook, alleen in een minder materiële vorm en te vinden op een doodnormale gsm.
Over het algemeen is The Truman Show een must-see, zeker in het licht van huidige tendensen. De film geeft mooi weer hoe absurd en narcistisch reality-tv is. Het mag dan wel geen spannend vertoon zijn, noch een groots artistiek oeuvre, maar de film is des te inspirerender. De kracht van de film zit hem niet in de 102 speelminuten, maar in de overpeinzingen erna. Moeten we ieders leven tot in de puntjes kennen? En is een semi-serieuze Jim Carrey beter met of zonder kaakspasmen?
The Truman Show is tegen betaling verkrijgbaar op YouTube of via Google Play